تحلیل گفتمان جنسیت در نقاشی‌های عصر قاجار (مطالعه موردی: نقاشی دوره فتحعلی‌شاه قاجار (1250-1212 ه.ق))

نویسندگان :

سیروس محسنی ناغانی¹،
کارشناسی ارشد، پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور واحد تهران شرق¹
شماره صفحه : 551-542
DOI :
چکیده :

جنسیت در دوران قاجار در ایران که جامعه‌ای پیشا مدرن است مفهومی هژمونیک و یا عینیت یافته نبود تقابل دوگانه زن/مرد در این جامعه هنوز به‌درستی شکل نگرفته است بدین معنی که طیف گسترده‌ای از شکل‌های گوناگون جنسیت و حتی کنش جنسی با رویکردی مسامحه جو قابل‌فهم و بدین ترتیب قابل پذیرش است مفهوم زیبایی و نسبت دادن این مفهوم به زنانگی، با برداشت‌های قرن نوزدهمیِ عصر قاجار در ایران هم‌خوانی نداشت. در دوران قاجار یک چهره‌ی زیبا می‌توانست، به هر دو جنس مرد و زن نسبت داده شود و در شرایط خاص هر دوی آنان به‌مثابه‌ی ابژه‌ی میل شناخته می‌شدند، اعم از این‌که آن دو فرد، زن یا مرد/امرد یا شاهد باشند. نه تنها مفهوم زیبایی در شخصیت‌های نقاشی‌های عصر فتحعلی‌شاه (اعم از زن و مرد) با مؤلفه‌های امروزین مطابقت ندارد بله در محور معکوس عمل می‌کند بدین ترتیب که زیبایی مردان در تصاویر زنانه و متقابلا زیبایی زنان قابل تطبیق با زیبایی امردان و یا خواجگان است. تخطی از مفاهیم بنیادینی چون زن/ مرد در یک جامعه پیشا مدرن طی فر آیندی گفتمانی محقق شد فرآیندی که همراه با نشانه‌های تصویری بخشی از گفتمان گسترده تر در گیر در روابط قدرت در ایران را به تصویر می کشد.

موضوع : هنر
کلمات کلیدی : گفتمان، فوکو، جنسیت، قاجار، فتحعلی‌شاه، نقاش
لینک ارجاع مقاله :
www.hijournal.ir/fa/downloadpaper.php?pid=284&rid=33&p=A

---

تعداد بازدید از مقاله : 132
تعداد دانلود فایل : 45